Ажырашуу фамилия аллуу

Question

Бизде закс жок атасы жардам бербейт сурапта койбойт фамилия атасында кантип озумо алсам болот фамилия ны озумо алып алиментке кестирип салсам болобу?

Муратбек Азимбаев · Answer

Саламатсызбы, 

Түшүнүктүү, сиз оор кырдаалга туш болгонуңузду түшүнүп турам. Сиз балаңыздын фамилиясын өзүңүзгө алмаштырып, баланын жашоосуна катышпаган атасынан алимент өндүрүп алгыңыз келет.
Сурооңузду Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык пункттар боюнча карап көрөлү:

1. Балага фамилияны өзгөртүүАтасынын макулдугу: Кыргыз Республикасынын ҮЙБҮЛӨ КОДЕКСИ 	2003-жылдын 30-августу № 201 (акрыкы "2024-жылдын 2-декабрындагы № 190 реакциясына ыйлаык) кодексинин 64-беренесине ылайык, он алты жашка толо элек баланын фамилиясын өзгөртүү жарандык абалдын актыларын каттоо органы (ЗАГС) тарабынан ата-эненин биргелешкен өтүнүчү боюнча жүргүзүлөт.
Макулдуктун жоктугу: Эгерде атасы баланын фамилиясын өзгөртүүгө макулдук бербесе, же анын жайгашкан жери белгисиз болсо, же ал баланы тарбиялоодон жана багуудан баш тартса, маселе сот тартибинде чечилиши мүмкүн.Сиздин кырдаал ("закс жок"): Эгерде сизде нике күбөлүгү жок болсо ("закс жок"), бул бала никесиз төрөлгөнүн билдирет. Мындай учурда, эгерде аталык тастыкталган болсо (башкача айтканда, атасы расмий түрдө таанылган жана анын фамилиясы баланын туулгандыгы тууралуу күбөлүгүндө көрсөтүлгөн болсо), фамилияны өзгөртүү үчүн анын макулдугу же соттун чечими талап кылынат.Соттун чечимин кантип алууга болот: Сиз баланы фамилиясын өзгөртүү жөнүндө сотко доо арыз менен кайрылышыңыз керек. Сотто сиз атасы баланын жашоосуна катышпагандыгын, материалдык жардам көрсөтпөгөндүгүн, ага кызыкпагандыгын далилдешиңиз керек. Далилдер төмөнкүлөр болушу мүмкүн:Атасынын жашаган жери тууралуу маалымкаттар (эгерде ал расмий катталган болсо).Анын катышпагандыгын тастыктаган күбөлөрдүн көрсөтмөлөрү.Материалдык жардамдын жоктугун тастыктаган документтер (мисалы, мурда болгон болсо, сиздин эсебиңизге каражат түшпөгөндүгү).Камкордук жана көзөмөл органдарына кайрылуулар (эгерде сиз мурда аларга кайрылган болсоңуз).Баланы толугу менен өзүңүз багып, тарбиялап жатканыңызды тастыктаган документтер.Баланын пикирин эске алуу: Эгерде бала он жашка толгон болсо, анын фамилиясын өзгөртүү анын макулдугу менен гана мүмкүн (КР "Балдар жөнүндө" кодексинин 64-беренеси).

Муратбек Азимбаев · Answer

2. Алимент өндүрүүФамилияга карабастан: Сиз баланы багуу үчүн алимент өндүрүп алууга укуктуусуз, баланын фамилиясы кандай болбосун. Алимент өндүрүп алуунун башкы шарты — бул тастыкталган аталык. Эгерде атасы баланын туулгандыгы тууралуу күбөлүгүндө көрсөтүлгөн болсо, аталык тастыкталган деп эсептелет.Алиментти кантип өндүрүүгө болот:Тынчтык макулдашуусу: Идеалында, алимент төлөө жөнүндө нотариалдык жактан күбөлөндүрүлгөн макулдашуу түзсө болот. Бирок сиздин кырдаалыңызда, атасы байланышка чыкпагандыктан, бул ишке ашпайт.Соттук буйрук: Эгерде аталык тастыкталган болсо жана алименттин өлчөмү боюнча талаш жок болсо (мисалы, сиз мыйзамда каралган эмгек акыга карата үлүштүк өлчөмдө алимент өндүрүп берүүнү талап кылсаңыз), алимент өндүрүү жөнүндө соттук буйрук чыгаруу үчүн сотко арыз менен кайрылсаңыз болот. Бул жөнөкөйлөтүлгөн процедура.Доо өндүрүшү: Эгерде атасы аталыкты талашса, же сизде башка талаптар болсо, же ал соттук буйрукка каршы болсо, анда сиз алимент өндүрүү жөнүндө доо арыз менен сотко кайрылууга туура келет.Сиздин кадамдарыңыз:

Далилдерди чогултуу: Атасынын баланын жашоосуна катышпагандыгын тастыктаган бардык мүмкүн болгон далилдерди чогултуңуз (бала бакча/мектеп, медициналык кызматтар үчүн төлөм квитанциялары, күбөлөрдүн көрсөтмөлөрү, эгерде ал жооп бербесе, кат алышуулардын скриншоттору ж.б.).Юрист менен кеңешүү: Кыргызстандагы үй-бүлө укугу боюнча юристке кайрылыңыз. Ал сизге доо арызды (же соттук буйрук чыгаруу жөнүндө арызды) түзүүгө жана сотто сиздин кызыкчылыгыңызды коргоого жардам берет.Документтерди сотко берүү: Юрист кайсы арыздан баштоо керектигин (соттук буйрук же доо) жана аны кайсы жерге берүү керектигин аныктоого жардам берет.