Машина катто обмен
№118076 | 22.11.2025 | Просмотров: 12
Мен машинамы 13 мин долларга алгам обменге кетти бирок ал машина 10 мин долларлык болчу откозуп берилген бирок мага жаткан жок 3000 доллар куйуп кеттим эмне кылсам болот кайра машинамы алсам болобу?
Саламатсызбы,
Түшүндүм. Абалды так жана жөнөкөй тил менен түшүндүрүп берейин.
Сиз 13 000 долларга сатып алган машинаңызды алмаштырууга (обменге) берипсиз. Алмаштырылган машина чындыгында 10 000 долларлык болуп чыккан, демек сизди 3 000 долларга алдап кетишкен. Документте машинаны өткөрүп бергенсиз, бирок эквиваленттүү баада авто албай калгансыз.
Эми эмне кыла аласыз — мыйзам боюнча үч жол бар.
1. Эң негизгиси: Келишимди жокко чыгаруу (сот аркылуу)
Эгер алмаштыруу алдап-жулкоо жолу менен жасалган болсо (бааны атайын жашыруу, туура эмес маалымат берүү), анда бул — алдамчылык.
Сиз сотко кайрылып, талап кылсаңыз болот:
Алмашуу келишимин жараксыз деп табуу (Жарандык кодекс) Мындай учурда:
Машинаңыз кайра сизге кайтарылат;Экинчи тарап алган машинаны кайра кайтарып берет;Сиздин чыгымдарыңыз компенсацияланат (азар, баа айырмасы, чыгашалар).
Бул эң реалдуу жана мыйзамдуу жол.
2. Зыянды өндүрүү (3000 доллар)
Эгер алмашуу документте туура түзүлгөн, бирок алдамчылык болгонун далилдесеңиз, анда сот:
баа айырмасын (3000$);кошумча чыгымдарды;моралдык зыянды.өндүрүп берүүгө милдеттендире алат.
3. Унаа каттоо мекеми/нотариус/сатуучу тарапка доо коюу
Эгер документте:
баа туура эмес көрсөтүлгөн,машинанын абалы туура жазылбаган,же сатылып алынган авто тууралуу маалымат жашырылган болсо,бул дагы келишимди жокко чыгарууга негиз берет.
Кайра машинаңызды ала аласызбы? Ооба, эгер сот келишим жараксыз деп табса.
Бирок, бул үчүн документтер жана далилдер керек:
алмаштыруу келишими (договор мены);баа айырмасын тастыктаган далилдер (авто баалоо);жазышуулар, аудио/видео далилдер (бар болсо);машинанын техникалык абалы боюнча экспертиза (керек болушу мүмкүн).
Сотко чейин милдеттүү түрдө өткөрө турган негизги кадамдар бар. Алар документтерди чогултуу, доодон мурдагы тартипти сактоо жана каршылаш тарап менен расмий сүйлөшүү. Төмөндө толук тизмеси:
Сотко чейин эмне кылыш керек?
1. Бардык документтерди чогултуу
Төмөнкү документтер зарыл болот:
Сатуунун/айырбаштоонун келишими (купля-продажа, мена).Акча берүү/алуу тууралуу далилдер (квитанция, расписка, банктык которуу).Машинанын мурдагы баасы, базардык баасын тастыктаган жарыялар.Сүйлөшүүлөрдүн скриншоттору (WhatsApp, Telegram ж.б.).Машинаны өткөрүп бергенин тастыктаган акт же техпаспорттун өткөрүлгөндүгү тууралуу маалымат.Каршылаш тараптын жеке маалыматы, телефону, дареги.Документ канчалык көп болсо — сотто далилдөө ошончолук жеңил болот.
2. Каршылаш тарапка расмий доосудан мурда эскертүү жөнөтүү (претензия)
Бул мыйзам боюнча сотко чейин аткарылуучу маанилүү кадам.
Претензияда төмөнкүлөр жазылат:
Сиздин талабыңыз (3000 долларды кайтаруу / машинаны кайра кайтарып берүү).Келишим бузулганын түшүндүрүү.Акчаны 5–10 күндүн ичинде кайтаруу тууралуу талап.Эгер кайтарбаса, сотко кайрыла турганыңызды эскертип жазасыз.
Претензияны:
Заказной кат менен жөнөтүү (почта аркылуу),же курьер аркылуу кол койдуруп тапшыруу,же электрондук документ түрүндө (эгер кол коюу мүмкүн болсо) жөнөтүү.
Бул сотто: «Мен маселе боюнча сотко чейин аракет кылдым» деген далил болот.
3. Каршылаш тарап менен сүйлөшүү (медиация)
Кээ бир учурда соттон тышкары медиацияга барса болот — бул:
Тез,Арзан,Жөнөкөй.
Бериле турган варианттар:
1. Машинаны кайра кайтарып берүү.
2. 3000 доллардын бир бөлүгүн кайтаруу.
3. Мөөнөт менен төлөп берүү.
4. Машинанын азыркы абалы жана баасы жөнүндө экспертиза
Эгер акыркы баа талашка түшсө, сот эксперттик баалоону талап кылышы мүмкүн.
Сотко чейин өз алдынча:
Авто-эксперттен,Баалоочу компанияданмашинанын баасы тууралуу корутунду алсаңыз — бул сиздин позицияны күчөтөт.
4. Далилдерди иретке келтирүү
Сот төмөнкүлөрдү сурашы мүмкүн:
Машина 13 000 долларга бааланганын далил.Айырбаштагы машина 10 000 доллар турганы тууралуу далил.3000 доллардын кайда кеткенин тастыктоо.Баарын папка кылып топтоп коюңуз.
5. Юридикалык баа берүү
Эгер келишим бузуу бар болсо, сиз соттон төмөнкүлөрдү талап кыла аласыз:
Талап №1: Келишимди жараксыз деп табуу (расторжение).— Машинаны кайра кайтарып берип, акчаңызды алуу.
Талап №2: Зыяндын ордун толтуруу (ущерб).— 3000 долларды өндүрүү.
Талап №3: Алдамчылык болгон учурда – милицияга кайрылуу.Эгер атайын алдап айырбаш кылган болсо — бул кылмыш курамы болушу мүмкүн (алдамчылык).
Жыйынтык: Сотко чейин милдеттүү кадамдар Кадам Аткарыла турган иш:
1. Документтерди чогултуу;
2. Претензия (доодон мурда эскертүү) жөнөтүү;
3. Медиация аркылуу сүйлөшүү;
4. Эксперттик баа алуу;
5. Далилдерди тартипке келтирүү;
6 Андан кийин гана сотко кайрылуу.
Урматтоо менен,
Муратбек Азимбаев
Бишкек, 720005, Болот Юнусалиев көчөсү, 80, OloloPlanet
тел.: +996 700 987794; +996 776 987794
WhatsApp, Telegram, Signal
Эл. почта: muratbek@azimbaev.pro
httрs://http://www.linkedin.com/in/muratbek-azimbaev-91111a4a/
X: @MuratbekAz
ӨТӨ МААНИЛҮҮ!
Оң жактагы жогорку бурчта кызыл түстө бөлүнүп көрсөтүлгөн «Дисклеймер» деген гипершилтемени басып, Дисклеймер менен таанышып чыгыңыз.